Ekwador to kraj, który kojarzymy z bananami, wyspami Galapagos oraz równikiem (stąd chociażby nazwa tego kraju). Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że kraj ze stolicą w Quito może być również ciekawym miejscem na ziemi z lingwistycznego punktu widzenia! Język hiszpański w Ekwadorze (choć nie aż tak odbiegający od standardowego hiszpańskiego, jak chociażby język kataloński) może być na początku niezrozumiały nawet dla tych, którym wydawało się, że mówią po hiszpańsku niczym prawdziwi Hiszpanie!
Ekwador a język hiszpański, czyli czemu Ekwadorczycy mówią tak jak mówią
Co niestety wciąż pozostaje mało znanym faktem, Ekwador nie jest krajem zamieszkanym niedawno – pierwsze wzmianki o osadnictwie na tamtych ziemiach datuje się na ok. 8000 lat p.n.e., zaś plemiona indiańskie zamieszkujące te tereny zostały w XV wieku włączone do Imperium Inków. Czego można się spodziewać, Ekwador, podobnie jak inne kraje tego regionu, został w XVI wieku skolonizowany przez Hiszpanów (za głównego zdobywcę tego kraju uznaje się Sebastiána de Belalcázara), stąd też od tego czasu hiszpański w Ekwadorze zagościł na stałe. Od podboju Ekwadoru przez Hiszpanów minie w 2026 r. 500 lat, co nie mogło pozostać bez wpływu na język używany na co dzień przez Ekwadorczyków.
Hiszpański w Ekwadorze – sprawa nie jest prosta!
O ile w przypadku Hiszpanii łatwo zrozumieć podział języków (język kataloński obowiązuje w Katalonii, aragoński w Aragonii, a baskijski w Kraju Basków), o tyle w Ekwadorze sprawa się nieco komplikuje. Język Ekwadorczyków jest bowiem silnie kształtowany przez wpływy regionu (nie jest tajemnicą, że państwa Ameryki mówią zgoła inaczej od Hiszpanów), można go uznać za bardziej zamerykanizowaną odmianę języka hiszpańskiego. Do tego należy dodać trzy główne dialekty, które używane są najczęściej:
español costeño,
español andino,
español amazónico.
Costeño, czyli najbardziej podstawowy hiszpański w Ekwadorze
Odmiana języka hiszpańskiego, zwana niekiedy español ecuatorial albo chocoano, jest językiem najbardziej charakterystycznym dla takich miejsc jak:
wybrzeże Ekwadoru,
wyspy Galapagos,
południowe regiony Kolumbii,
północne regiony Peru.
Za „stolicę” español costeño uznaje się Guayaquil, zaś dialekt ten charakteryzuje się następującymi cechami:
podwójne przeczenie (np. No hablo polaco no),
pomijanie głoski „s” na końcu wyrazu,
delikatne wymawianie głoski „h” w literach „j” oraz „g” (niecharczące),
niekiedy stosowane wymiennie są głoski „r” oraz „l”.
Ekwador a język hiszpański: Andino – język środkowych Andów
Kolejnym dialektem ekwadorskim jest andino, czyli odmiana używana w rejonie Andów. W języku tym mówi się w:
Ekwadorze,
zachodniej części Wenezueli,
południowej części Kolumbii,
północnych regionach Chile.
Co niezwykle istotne, odmiana andyjska jest jedną z najbardziej zbliżonych do standardowej hiszpańskiej – jest bowiem kształtowana w dużej mierze przez osoby wywodzące się z Kastylii, Wysp Kanaryjskich oraz Andaluzji, choć ulega znacznym wpływom m.in. języków Keczua czy Aymara. A najważniejsze reguły tej odmiany to:
głoska „s” na końcu wyrazu wymawiana jako „s”, nie zaś w sposób zbliżony do „h”,
występuje zjawisko „seseo”, czyli nierozróżniania głoski „θ” oraz „s” (casa oraz caza są wyrażeniami homofonicznymi),
nie występuje zjawisko yeísmo, czyli zaniku różnicy miedzy głoską „ll” i „j” (proces ten zachodzi w praktycznie całej Hiszpanii (poza regionami, gdzie króluje język kataloński) oraz w niemal całej Ameryce Łacińskiej,
dochodzi do zaniku różnic między głoskami „e” oraz „i”, a także „o” oraz „u”.
Ekwador a język hiszpański: Amazónico, czyli dialekt amazoński
Dialekt amazoński bardzo często klasyfikowany jest jako język odrębny od standardowego hiszpańskiego. Używa się go w takich krajach jak:
Ekwador,
Wenezuela,
Peru,
Brazylia,
Kolumbia,
Boliwia.
Wśród najważniejszych cech odmiany amazońskiej należy wymienić (co ważne, są to jedynie elementy charakterystyczne dla języka mówionego):
zamiana głoski „j” na „f” (np. „San Fuan” zamiast „San Juan”),
nazwy własne poprzedzane są rodzajnikiem określonym („el” lub „la”, w zależności od rodzaju rzeczownika),
zamiana kolejności wyrażeń przyimkowych i osoby (np. en mi delante” zamiast „delante de mi”, czyli „na mnie przed” zamiast „przede mną”),
pomijanie niektórych głosek (np. „feevs” zamiast „jueves”).
Na imię mam Gniewomir i pochodzę z Gdyni, gdzie mieszkam i od 3 lat pracuję jako tłumacz języka hiszpańskiego w biurze tłumaczeń. Od dziecka fascynowały mnie języki obce i dzięki temu dziś pasja jest moim sposobem na życie. Sporo tez czytam i lubię dzielić się w Państwem moimi spostrzeżeniami na różne ciekawe tematy, Dobrze poznałem swój zawód oraz wymagania, które są w nim stawiane. Dzięki temu nie jest mi obca ani teoria, ani praktyka. Po pracy lubię obejrzeć dobry film i czytać książki z gatunku SF.
